De Watertoren
De geschiedenis van het Waardeiland. Aflevering 6
Geschreven door W. Vingerhoed
De Watertoren van 1908. (herziene versie)
Op zaterdag 8 en zondag 9 september 2007, zijn er open-monumentendagen geweest. En dat was voor mij een reden om eens een kijkje te nemen in de Watertoren zo vlak bij ons eiland.
Eerst dacht ik dat ik de enige zou zijn, maar het liep zo gezegd storm. Door middel van een goede organisatie werden we mondjesmaat binnengelaten en zo kon de verteller zijn verhaal kwijt tegenover een relatief klein gezelschap.
Voor we naar binnen mochten, heb ik de ANWB informatie, die bij de deur van de watertoren staat, opgeschreven: “Dit is de eerste watertoren in Nederland met een skelet van gewapend beton. In 1908 ontwierp architect W.C. van Manen deze bijna dertig meter hoge toren voor de Leidsche Duinwatermaatschappij. Hij is buiten gebruik sinds 1993”.
Die informatie kwam goed van pas want onze verteller vertelde over de eerste watertoren ten behoeve van de Leidse regio en die werd in Katwijk gebouwd, maar voldeed toch niet helemaal door de relatief grote afstand tussen Katwijk en Leiden. Daarom besloot het bevoegd gezag om een tweede toren te bouwen dichterbij Leiden. En omdat die toren toen in een buitenwijk van Leiden zou worden geplaatst, moest hij wel gezichtsbepalend zijn voor de stad Leiden.
Dit werd inderdaad de eerste watertoren in Nederland met een gewapende beton constructie, dat wil zeggen: betonnen palen die de waterbak dragen. En eigenlijk is het niet van belang wat er onder die waterbak zit. Kijk eens naar de watertorens van de ons omringende dorpen / steden. De meeste hebben een open constructie vanaf de grond tot aan de waterbak. En dat is op zich ook genoeg want het gaat om die waterbak die hoog in die toren moet worden “opgehangen”. “Onze” watertoren is versierd met bakstenen en met ramen, zowel ronde als rechthoekige, waardoor de toren als geheel lijkt op een kasteel met schietgaten en veilig is tegen vijandelijk geschut.
Na een korte inleiding mochten we dan ook naar boven; geen pretje want 6 x 12 = 72 treden verder waren we in het onderste gedeelte van de waterbak. Daar zag je wel de boogvormige constructie om het gewicht van die waterbak te dragen. In die ruimte is een appartementje ingericht met een keuken, werk- en slaapkamer. Het uitzicht vanaf die plek is geweldig.
Helaas mochten we niet nog hoger gaan om die waterbak, die overigens nu leeg is, maar vroeger ruim een miljoen liter water bevatte, zelf te zien, maar via een deur zagen we wel dat er smalle trappetjes waren naar de top van de watertoren.
Vanuit de watertoren heb je een prachtig uitzicht op het waardeiland en omgeving. Onze amateur fotografe Rita Vingerhoed heeft er wat foto’s geschoten en die zijn te zien in de fotogalerie.
Leiden is zo slecht nog niet en het Waardeiland mag er best wezen.